🧠 Hamza Bendelladj va SpyEye ishi: global kiberjinoyatchilik afsonasi.
Ushbu maqolada IT dunyosiga ta'luqli xabar va yangilikar taqdim etilgan.
👤 Hamza Bendelladj kim?
Hamza Bendelladj (taxallusi BX1, laqabi “Smiling Hacker”) — 1988-yilda Jazoirda tug‘ilgan va yoshligidan axborot texnologiyalari bilan shug‘ullangan. U internetda hiyla-nayrangli hujumlar, xususan bank tizimlariga yo‘naltirilgan SpyEye nomli zararli dastur (Trojan) hammuallifi sifatida mashhur bo‘ldi.
💻 SpyEye dasturi nima edi?
SpyEye — 2009–2011-yillarda keng tarqalgan bank trojani bo‘lib, dunyo bo‘ylab 1,4 milliondan ortiq kompyuterni zararlagan va 250 dan ortiq moliyaviy tashkilotdan kredit karta ma’lumotlari, onlayn banking loginlari va PIN-kodlarni o‘g‘irlash uchun ishlatilgan. Bu orqali foydalanuvchilarning pullari maxfiy boshqaruv serverlari orqali o‘g‘irlangan.
Hamza Bendelladj bu jarayon davomida har bir tranzaksiyadan 10–20 million dollargacha noqonuniy daromad olganlikda ayblangan.
🧑💻 Hamkor: Aleksandr Panin (Harderman / Gribodemon)
Aleksandr Andreevich Panin, rus fuqarosi, SpyEye dasturining bosh dasturchisi hisoblanadi. U internetda “Gribodemon” yoki “Harderman” laqablarida tanilgan.
- 2013-yilda Panin ham hibsga olingan (Dominikana orqali AQShga ekstraditsiya).
- 2014-yil yanvarda u jinoyatlarni tan oldi.
- 2016-yil aprel oyida 9,5 yilga qamoq jazosiga hukm qilindi.
👮♂️ Qo‘lga olish va sud jarayoni
🛬 Hamzaning hibsga olinishi:
- 2013-yil 7-yanvar – Tailanddagi Bangkok aeroportida hibsga olinadi.
- Tailand politsiyasi qo‘liga olgan paytda, Hamza kulib tushgan suratlari bilan mashhur bo‘lib, “Smiling Hacker” laqabini oladi.
🇺🇸 AQShda sud:
- 2013-yil may – AQShga ekstraditsiya qilinadi.
- 2016-yil 20-aprel – Atlanta (AQSh)da 23 ta kompyuter jinoyati bo‘yicha aybni tan oladi va 15 yil qamoq hamda 3 yil shartli nazorat jazosi oladi.
Uning jinoyatlariga guvohlik bergan tashkilotlardan biri — Trend Micro bo‘lib, ular FBI bilan hamkorlikda BX1’ni aniqlashga yordam bergan.
🔓 Ozodlikka chiqishi
- 2024-yil 6-iyul – Hamza Bendelladj AQSh federal qamoqxonasidan ozod qilinadi.
- Wikipedia’ga ko‘ra, u Jazoirga qaytgan va ijtimoiy tarmoqlarda “ALGERIE Mi Amor” (“Jazoir — muhabbatim”) deb yozib, ozodlikdagi suratlarini joylagan.
🎬 “Smiling Hacker” filmi: kulayotgan xaker hayoti katta ekranga chiqmoqda
Hamza Bendelladj hayoti asosida “Smiling Hacker” nomli badiiy film suratga olinmoqda. SpyEye zararli dasturi bilan bog‘liq dunyoga mashhur kiberjinoyat voqealari, Hamzaning tabassum bilan hibsga olinishi, sud jarayoni va “Robin Hud” sifatidagi afsonaviy shon-shuhrati film syujetining asosini tashkil qiladi.
📽 Film ustida fransuz prodyuserlari va xalqaro kinoijodkorlar jamoasi ish olib bormoqda. Rejissyorlar: Adil El Arbi va Bilall Fallah, bosh rolni taniqli aktyor Tahar Rahim ijro etishi kutilmoqda.
🌐 Afsona va haqiqat
❌ Yolg‘on xabarlar:
Internetda ko‘p yillar davomida:
- “U Jazoirda osib o‘ldirildi,”
- “AQSh uni o‘lim jazosiga tortdi,”
- “Musulmonlarga yordam bergani uchun jazolandi,”
kabi asossiz, feyk xabarlar tarqaldi.
✅ Asl haqiqat:
- U faqat AQShda sudlangan, Jazoir sudi ishtirok etmagan.
- O‘lim jazosiga emas, balki 15 yillik qamoqqa hukm qilingan.
- 2024-yilda jazo muddati tugab, u ozodlikka chiqqan.
🛡️ Qayta tug‘ilish — Redemptio Corp
Ozodlikka chiqqanidan so‘ng Hamza Bendelladj o‘z hayotini tubdan o‘zgartirdi. 2025-yilda u Redemptio Corp nomli kiberxavfsizlik kompaniyasiga asos soldi. Kompaniya sun’iy intellektga asoslangan zamonaviy himoya tizimlarini ishlab chiqadi va “etika va ishonch” tamoyillariga asoslanadi. Asosiy mahsuloti — Golden Eagle — AI yordamida tahdidlarni real vaqtda aniqlash va to‘xtatish imkoniyatiga ega.
“Qachonlardir buzgan tizimlarni hozir himoya qilayapman,” — deydi Hamza o‘z intervyularidan birida.
Redemptio — lotincha “qutqarish” degani. Bu nom bevosita uning o‘tmishni ortda qoldirib, jamiyatga foydali bo‘lishga intilayotganini bildiradi.
🧾 Yakuniy xulosa (jadval ko‘rinishida)
| 💼 Fakt | Ma’lumot |
|---|---|
| Tug‘ilgan yili | 1988 |
| Davlati | Jazoir |
| Jinoyat | Bank trojani SpyEye tarqatish |
| Hamkori | Aleksandr Panin (Rossiya) |
| Hibsga olingan | 7-yanvar 2013 (Tailand) |
| AQShga ekstraditsiya | May 2013 |
| Sud hukmi | 15 yil qamoq (2016) |
| Ozodlik | 6-iyul 2024 |
| Feyk xabarlar | O‘lim jazosi, Jazoir sudi – yolg‘on |