Ilm bilan qaror qabul qilish yoki bu haqda o'ylab ko'ring )

---

Basseyn(С piscine)ga tayyorlanish uchun emas hayot uchun zarur manbalar

Bu yerda siz o’zingiz uchun yangi dunyo va yangi fikrlarni kashf qlasiz deb o’ylayman.

🔄 Sahifani yangilash

📕 Slaydlar PDF

Anons: Maxbus tanlovi – O’yinlar nazariyasining mashhur masalasi va uning ijtimoiy ahamiyati

O’yinlar nazariyasi ko’plab sohalarda, jumladan xalqaro munosabatlar, iqtisodiyot va biologiyada muhim ahamiyat kasb etadi. Eng mashhur masalalardan biri “Maxbus tanlovi”dir. Bu masala faqat matematik o’yinlarda emas, balki real hayotdagi murakkab vaziyatlarda ham namoyon bo’ladi. Ushbu maqolada biz bu dilemmani o’rganamiz va uning insoniyatning strategik qarorlar qabul qilishdagi roli haqida fikr yuritamiz.

Maxbus tanlovi va uning asosiy tamoyillari

1950-yillarda Amerika va Sovet Ittifoqi o’rtasidagi yadroviy qo’rquv va xavf-xatarlarga bog’liq vaziyatlar o’yinlar nazariyasining eng yirik namunalaridan biriga aylanishiga sabab bo’ldi. Bu “Maxbus tanlovi” deb ataladigan masala orqali tushuntiriladi. Ikki ishtirokchi o’rtasidagi qarorlar uzviy bog’liq bo’lib, har biri hamkorlik qilish yoki rad etish qarorini qabul qiladi. Agar ikkisi ham hamkorlik qilsa, har biri manfaatdor bo’ladi, ammo agar biri ikkinchisini sotib yuborsa, u yuqori mukofot oladi.

Masalan, bir bankir sizga va boshqa ishtirokchiga hamkorlik qilish yoki sotib yuborish imkoniyatini beradi. Agar siz hamkorlik qilsangiz, ikkala tomonga ham foyda bor, ammo agar birinchi ishtirokchi sotib yuborsa, uning foydasi maksimalga chiqadi, ikkinchisi esa zararga uchraydi. Aksariyat hollarda, agar har ikki ishtirokchi o’z manfaatini ko’rib chiqsa, ular hamkorlikdan voz kechishadi va har biri faqat bitta moneta olishadi.

Hamkorlik va “Oko uchun Oko” strategiyasi

1980-yilda Robert Akselyrod tomonidan o’tkazilgan turnirda, “Oko za Oko” (Oko uchun Oko) strategiyasi eng muvaffaqiyatli bo’lib chiqdi. Bu strategiya o’zini mukammal tarzda hamkorlikga yo’naltiradi: dastlab hamkorlik qiladi, ammo raqib prelyatsiya qilgan taqdirda, tezda javob beradi. Akselyrodning turnirida, “Oko za Oko” va uning kabi strategiyalar eng yuqori baholarni olishdi, chunki ular doimo samimiy va tezkor javoblar berishga tayyor edilar.

Maxbus tanlovi va ekologiya: Hamkorlikning tabiiy o’sishi

Akselyrodning tadqiqotlari shuni ko’rsatdiki, “Oko za Oko” strategiyasi faqat matematik o’yinlarda emas, balki biologik tizimlarda ham muvaffaqiyatli bo’lishi mumkin. U “emergentlik” deb nomlangan hodisani keltirib chiqardi, bu esa, o’z-o’zidan hamkorlikning shakllanishi va rivojlanishini anglatadi. O’zining manfaatlarini o’ylab, turlar hamkorlik qiladi va bu tizim ichida odamlar va hayvonlar tomonidan hamkorlikning tabiiy ravishda o’sishi mumkin.

Xulosa

“Maxbus tanlovi” masalasi va Akselyrodning tajribalari nafaqat o’yinlar nazariyasining kashfiyotlari, balki insonlar va turlar o’rtasida doimiy hamkorlik, adolat va o’zaro ishonchni shakllantirishning ahamiyatini ham ko’rsatdi. Bu masala jamiyatlar, xalqaro siyosat va hatto bizning shaxsiy qarorlarimizda ham asosiy rol o’ynashi mumkin.